دید پروازی
دید پروازی
دسامبر 27, 2018
ترمال گیری
ترمال ها
دسامبر 27, 2018

شتاب G

شتاب گرانش یا شتاب G

شتاب G به معنای شتاب گرانشی زمین است که بر اجسام نیروی وارد می کند. دانشمندان متوجه شدند جاذبه زمین به گونه ای است که همه اجسام را با سرعتی معادل 81 متر در مجذور ثانیه به طرف خود می کشد. در این حالت، وزن یک جسم یک کیلویی، یک کیلوگرم است.

اکنون اگر شما وزنه را به سمت پایین در حالی که دست شما همراه آن است، به پایین پرتاب کنید، می بینید که نیروی بسیار اندکی برای پرتاب وزنه لازم است، و در این حالت، به نیروی جاذبه کمک کرده و از سرعت جاذبه کاهش یافته است، در نتیجه در این حالت شتاب G منفی ایجاد شده و جسم دچار کاهش وزن می شود.

اکنون جسم را با سرعت به طرف بالا پرتاب کنید. مشاهده میشود که وزنه بسیار مشکل به بالا میرود و نیروی بیشتری نیاز است. به علت اینکه جسم در جهت مخالف گرانش حرکت کرده سنگین تر شده است. در این حالت، مقدار جی مثبت است. در مورد هواپیما ها نیز همین گونه است.

وقتی هواپیما در حال Climb و صعود است، در مخالف جهت گرانشی زمین در حال حرکت بوده و شتاب جی مثبت ایجاد می شود و به مقداری که جی سنج نشان می دهد، هواپیما سنگین تر می شود و به همین دلیل است که هنگام اوج گیری، سرعت کاهش میابد زیرا هواپیما باید وزنی به مراتب بیشتر را حرکت دهد.

اما هنگامی که هواپیما در حال Descend و کاهش ارتفاع است نیروی جاذبه و شتاب جی منفی ایجاد می شود در نتیجه سبک می گردد. تنها عامل موثر در تحمل شتاب جی، مقاوم بودن سازه هواپیماست.

هر G برابر با 60 کیلوگرم است و خلبانان هنگام مانورهای سنگین که تا 9 جی نیز میرسد وزنی حدود 540 کیوگرم را بر روی قفسه سینه و اندام های خود احساس میکنند!


چرا خلبان در شتاب های جی مثبت و منفی دچار بیهوشی می شود؟

در اثر ایجاد شتاب جی مثبت و سنگین تر شدن نسبی، خون بدن انسان نیز سنگین شده و توانایی بالا رفتن به مغز را ندارد، در نتیجه طی حالتی که به آن بلک اوت گفته می شود، چشمان خلبان سیاهی رفته و چنانچه این عمل ادامه یابد، امکان بیهوش شدن او نیز وجود دارد. اما در صورت ایجاد شتاب جی منفی، خون سبک شده و به مغز فشار می آورد و طی حالتی به نام رد اوت، چشمان خلبان رو به سرخی رفته و سرش گیج می رود این شرایط باعث میشود.

اگر هواپیما در حالت سقوط باشد و حدود 2 تا 3 G منفی نیرو به خلبان وارد گردد حتی اگر خلبان از نظر جسمانی سالم و پر قدرت باشد به راحتی قادر به کشیدن Ejection Handle نخواهد بود.

 

تاثیر شتاب G بر روی خلبان جنگنده در شبیه ساز

اثرات مضر این نیرو بر بدن انسان:

یکی دیگر از اثرات نیروهای شتاب +G کاهش سطح هوشیاری است که با توجه به شدت +G طیف آن از گیجی (Confusion) تا بی هوشی کامل (Unconsciousness) متغیر می باشد.در شتاب کم +G اختلال بینایی سریعتر از کاهش سطح هوشیاری عارض می گردد ولی اگر شدت نیروی +G زیاد باشد قبل از اینکه اختلال بینایی عارض گردد بعد از گذشت 4 تا 6 ثانیه از شروع اعمال نیرو بر بدن ابتدا بیهوشی عارض می گردد.

در طی بیهوشی عمومآ خلبان دچار تشنج می شود.با کاهش نیروی +G حدودآ 15 ثانیه طول می کشد تا خلبان از حالت بیهوشی خارج گردد که به دنبال آن هوشیاری کامل نبوده و خلبان گیج (Confuse) میباشد و مدت کوتاهی طول می کشد تا خلبان هوشیاری اولیه خود را باز یابد.


تجهیزات ضد G :

تجهیزات ضد فشار G مرسوم ( نیوماتیكی ) برای جلوگیری از كشیده شدن خون به اندام های پاینی بدن ، فشار مناسبی را برای این اندام اعمال می كنند .

برای افزایش حفاظت در مقابل فشار G هنگام عملیات با هواپیما های بسیار چابك سامانه ی تنظیم فشار تنفس تحت فشار جی ( PBG ) به مجموعه تجهیزات این هواپیماها افزوده می شود . در این سامانه ، هوای لازم برای تنفس به داخل ریه خلبان ارسال می شود تا اكسیژن كافی را جهت تحمل فشار G مهیا سازد . یك محفظه ی لاستیكی ضد فشار نیز ریسك صدمه رساندن به ریه را كاهش می دهد .

خلبانان جنگنده ها بخاطر مانورها و ارتفاع زیاد که از سطح زمین میگیرند با فشار جی مواجه میشوند که این فشار جی باعث شده خون از مغز به طرف پاها کشیده شده واگر این روند در طی پرواز ادامه پیدا کند موجب میشود که خلبان شنوایی و سپس بینایی خود را از دست بدهد و بیهوش شود. برای همین مخترعین برای جلوگیری از این عمل دست به ابداعی زدند که لباس جی یا جی سوت اختراع کردند.

هورمز
هورمز
آکادمی پاراگلایدر هورمز

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *